Het laatste kind in het bos

Het laatste kind in het bos / druk 1
Louv, R.
Richard Louv's dikke pil 'Het laatste kind in het bos' laat zich makkelijk samenvatten in één zin: 'Natuur is goed voor kinderen.' Maar dat wordt dan wel een heel dun boekje, en dus licht Richard Louv deze stelling uitgebreid toe, met persoonlijke ervaringen, vele onderzoeken, projecten, gesprekken en interviews.

De verdwijning van Het Scharrelkind

Louv begint met de constatering dat 'het scharrelkind' dat twintig jaar geleden nog volop rondscharrelde steeds schaarser wordt, en dat kinderen steeds minder direct contact hebben met de natuur. Louv introduceert in dit verband de term 'natuurtekortstoornis' en term die in de Engelstalige versie ook op de kaft prijkt: 'Saving our children from nature-deficit disorder'.

'Hoewel de huidige kinderen zich bewust zijn van milieuproblemen is het fysieke contact, de individuele band met de natuur verdwenen. Tegenwoordig kan een kind je vertellen over regenwouden in het Amazone-gebied maar niets over de laatste keer dat hij door de bossen struinde.'

Dat het scharrelkind praktisch is verdwenen komt volgens Louv omdat buitenspelen steeds moeilijker is geworden voor kinderen, door een combinatie van angst voor ongelukken, regelgeving, angst voor rechtszaken en het zgn. boeman-effect.

Natuur is goed, natuur moet!

Louv zegt dat het bewijs zich opstapelt dat direct contact met de natuur essentieel is voor onze fysieke en emotionele gezondheid. Omgang met natuur, zogenaamde 'groene tijd', kan volgens hem zelfs helpen bij ADHD. Daarnaast is natuur goed voor:

creativiteit
fantasie
brengt rust
vrijheid
cognitieve vermogens
vergroot weerbaarheid tegen stress en depressiviteit
lichamelijke gezondheid
ontwikkeling zintuigen
concentratie
gezond gewicht

Nederland als lichtend voorbeeld voor de VS

Louv haalt West Europa aan als voorbeeld hoe het beter kan, en noemt ook Nederland:

Ecodorp Morra Park, een nieuwbouwwijk in Drachten. In Morrapark is een gesloten watersysteem, waarbij overtollig regenwater met een windmolen worddt afgevoerd naar aangelegde moerasgebieden. Daar wordt het water door riet en biezen op een natuurlijke wijze gezuiverd, zodat het voor de bewoners schoon genoeg is om er in te kunnen zwemmen.'
Het Groene Dak, milieuvriendelijk woonproject in Utrecht
Delft, vanwege het netwerk van fietspaden en lanen dat alle buurten en bestemmingen in hetstadscentrum met elkaar verbindt.

'Toen Timothy Beatly, auteur van Green Urbanism: Learning from European Cities, met zijn vrouw in Nederland woonde verbaasden ze zich erover dat kinderen zo vrij gelaten werden: dat er in het verkeer rekening met hen werd gehouden en dat ze overal in hun eentje konden rondfietsen of met de tram heen konden gaan. Ze waren onder de indruk van een aantal nieuwe ontwikkelingen, waaronder de aanleg van natuurrijke speelplekken voor kinderen waar ze mochten graven, met water konden spelen, of hutten konden bouwen. 'Van angst was geen sprake,' aldus Beatley. 'Het viel ons ook op dat kinderen zich niet zo negatief uitlieten over hun ouders. We hoorden kinderen zelden zeggen: 'Ik mag van mijn moeder nergens heen.'

Tips om je kind met natuur in aanraking te brengen

ga met ze tuinieren
maak een nachtvlinderwandeling
ga met je kind wandelen

Conclusie

Het laatste kind in het bos leest niet gemakkelijk weg, en soms is Louv wel erg grondig in zijn onderbouwing en toelichting. Het boek gaat vooral over de situatie in Amerika, en tijdens het lezen bedacht ik meerdere malen opgelucht dat het in Nederland gelukkig nog wel meevalt. In ieder geval hier in de Achterhoek.

Het laatste kind in het bos is de moeite waard omdat het stof tot nadenken geeft en je bewust maakt van de rol van de natuur in het leven van kinderen. Het is een soort 'wake-up call'. Na het lezen van dit boek stuur ik mijn kinderen nog meer naar buiten om daar te gaan spelen, en probeer mijn angsten opzij te zetten, en ze letterlijk en figuurlijk de ruimte te bieden om scharrelkind te zijn!

Praktische informatie

De verkoopprijs is 19,95 en het boek is te verkrijgen bij de boekhandel.